ریسک ابتلا به AMD آلودگی هوا را افزایش می دهد - دژنراسیون ماکولای وابسته به سن دکتر علی مکارمی

آلودگی هوا ریسک ابتلا به AMD را افزایش می دهد – دژنراسیون ماکولای وابسته به سن

آلودگی هوا ریسک ابتلا به AMD را افزایش می دهد : تحقیقات جدید نشان می دهد زندگی در شهری با کیفیت هوای ضعیف احتمال ابتلا به دژنراسیون ماکولای وابسته به سن (AMD) – دلیل اصلی نابینایی را افزایش می دهد. این مطالعه که در مجله چشم پزشکی انگلیس منتشر شده است ، نشان داد که ساکنان مناطق بسیار آلوده حداقل ۸٪ بیشتر از ساکنان مناطق کمتر آلوده مبتلا به AMD می شوند.AMD در صورت آسیب دیدن ماکولا ، بخشی از چشم مسئول بینایی ، ایجاد می شود.

دژنراسیون ماکولا به سن وابسته است؟

AMD یک مشکل شایع چشمی در افراد بالای ۶۰ سال و یکی از علت های اصلی از دست دادن بینایی می باشد. این بیماری باعث ایجاد لکه هایی به رنگ زرد می شود. لکه زرد نقطه های کوچک نزدیک به مرکز شبکه چشم می باشد که برای دید مرکزی واضح و دقیق لازم است و ما را در دیدن اشیایی که مستقیماً در مقابل ما قرار دارند فراهم می کند. در بسیاری از افراد AMD به صورت آهسته اما پیوسته پیشرفت می‌کند که باعث از دست دادن بینایی پس از مدت بسیار طولانی می شود. در افراد دیگر بیماری با سرعت بالایی پیشرفت کرده و باعث از دست دادن بینایی یک یا هر دو چشم در مدت زمان کوتاه تری می شود.وجود یک لایه تار در نزدیکی مرکز دید همزمان با پیشرفت AMD ممکن است رخ دهد، با گذشت زمان این منطقه تار ایجاد شده می تواند گسترده تر شود یا لکه‌هایی در منطقه دید مرکزی ایجاد کند، همچنین ممکن است اشیا و جئیات به روشنی و وضوح بالا افراد نتوانند مشاهده کنند.

AMD به خودی خود باعث نابینایی کامل در افراد نخواهد شد، بنابراین با از بین برفتن دید مرکزی چشم می‌تواند در انجام کارهای روزمره خود مانند دیدن چهره افراد، رانندگی، خواندن، نوشتن یا انجام کارهای طولانی و تعمیراتی مانند یا تعمیپاک کردن حبوبات و سبزی ،تعمیر کردن اشیای برقی که جزِئیات دارند با مشکلاتی مواجه شوند.

لکه زرد چیست؟

لکه زرد حساس‌ترین منطقه شبکیه است که در پشت چشم واقع شده است که بیش از ۱۰۰ میلیون سلول حساس به نور تشکیل شده است و باعث ایجاد شدن دید مرکزی واضح و دقیق می‌شود. و این سلول ها شبکیه نور را به سیگنال های الکتریکی انتثقال داده و در نهایت این سیگنال ها را از راه عصب های بینایی به مغز ارسال می کند، که در مغز این سیگنال ها به تصاویری که ما روزانه با چشمان خود می بینیم به عنوان خروجی درنظر گرفته می شوند. هنگام آسیب دیدن لکه زرد مرکزی میدان دید ممکن است تصاویر تار،نامنظم یا تیره به نظر بیننده برسند.

ارتباط آلودگی هوا با AMD چگونه است؟

راج ماتوری ، سخنگوی بالینی آکادمی چشم پزشکی آمریکا گفت: “این مطالعه جدید ارتباط بین آلودگی هوا و خطر AMD را نشان می دهد ، اما ما هنوز مکانیسم آن را نمی دانیم.” “ما می دانیم که افزایش التهاب می تواند خطر تخریب خشک ماکولا را افزایش دهد و آلاینده ها واکنش های التهابی را افزایش می دهند.”

چه عواملی باعث ایجاد خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا را تشدید می کند؟

علائم ابتلا به دژنراسیون شامل از دست دادن بینایی مرکزی ، تاری دید یا دیدن خطوط مواج در طول روز است.در مراحل اولیه AMD ، بسیاری از افراد معمولا هیچ تغییری در بینایی خود مشاهده نمی کنند. به همین علت است که، معاینه منظم چشم ها توسط چشم پزشک بسیار مهم است.سن میتواند یکی از عوامل اصلی در AMD باشد. درصد احتمال ایجاد این بیماری بعد از سن ۶۰ سالگی است ولی در برخی از بیماران ۵۰ سال نیز می تواند زودتر ایجاد شود.

سایر عوامل اصلی ایجاد AMD عبارتند از:

سیگار: مصرف سیگار میتواند ریسک AMD را دو برابر می کند.

نژاد :AMD در بین نژادهای قفقازی ها بیشتر از نژاد های آفریقا ، آمریکایی ها یا اسپانیایی های لاتین هستند.

سابقه خانوادگی و ژنتیک: افراد با سابقه AMD در بین خانوده بیشتر در معرض ابتلاهستند. ن بیست ژن در جهان وجود دارند که می توانند روی ریسک ایجاد AMD تاثیر بگذارند. عامل اصلی فاکتورهای ژنتیکی بسیار دیگری نیز در دست بررسی هستند.

از آنجایی که AMD تحت تاثیر ژن های زیادی با در نظر داشتن عوامل محیطی مانند سیگار و تغذیه می باشد، در حال حاضر هیچگونه آزمایش ژنتیکی جهت تشخیص AMD یا شناسایی احتمال ابتلا آن وجود ندارد.

خطر کاهش بینایی بر اثر تحلیل رفتن ماکولا را کاهش دهید

برخی از عوامل ممکن است از کنترل شدن شما خارج باشند . اما تغییرات زیادی در سبک زندگی افراد وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر بینایی از AMD ایجاد کنید. این عادت های نا سالم میتواند شامل عدم مصرف سیگار ، رژیم غذایی مناسب برای چشم و ورزش روتین است. ژن موجود در بدن ما می تواند تقریباً بیش از یک پنجم ریسک تخریب ماکولا را در برخی از افراد ایجاد کند.؛ در حال حاضر داروهایی برای حل این مسئله وجود دارد اما فاکتورهای پرخطری وجود دارد که می توانید آن ها را اصلاح کنید:

سیگار کشیدن بیش از حد
فشار خون بالا
کلسترول بالا
دیابت بالا

درمان بیماری های چشمی مانند AMD مرطوب با تشخیص زودهنگام میتواند تاثیر گذار است. اطمینان حاصل کنید که معاینات منظم چشم را انجام می دهید تا خطر کاهش بینایی را کاهش دهد.

آیا سبک زندگی، تاثیری در بیماری دارد؟

محققان به وجود رابطه بین AMD و برخی عادات روزمره ما مانند کشیدن سیگار، پی برده اند.با انجام اقدامات زیر می توانید ریسک ابتلا به AMD را کاهش داده و یا سرعت پیشرفت آن را کم کنید:

ترک سیگار
ورزش منظم
رژیم غذایی سالم حاوی سبزیجات سبز برگی و ماهی ترک سیگار
حفظ فشارخون و سطح کلسترول خون درمحدوده نرمال

نحوه تشخیص دژنراسیون ماکولا چگونه است؟

مراحل اولیه و میانی ریسک ابتلا به AMD عموما بدون علائم و نشانه ای در چشم هستند.فقط یک معاینه کلی توسط چشم پزشک میتواند شده میتواند AMD را تشخیص دهد. معاینه چشم می تواند شامل موارد زیر باشد:

تست حدت بینایی:

در این تست پزشک توانایی دیدن فاصله چشمی را می‌سنجد.

معاینه چشم گشاد شده:

در تست چشم گشاد شده چشم پزشک قطره ای را به درون چشم می ریزد که باعث گشاد شدن مردمک ها می شود که این موضوع باعث دید بهترچشم پزشک به پشت چشم می شود، سپس چشم پزشک با استفاده از لنزهای بزرگ کننده مخصوص(ذره بین های مخصوص پزشکی) شبکیه و عصب بینایی را از لحاظ AMD و سایر مشکلات چشم بررسی می‌کند،

گرید امسلر:

ممکن است چشم پزشک از شما بخواهد به گرید امسلر نگاه کنید،گرید امسلر دارای یک چارت هندسی و تشکیل شده از دایره های متحدالمرکز می باشد. این چارت مختص یمارانی است که از عینک نرمال مطالعه استفاده میکنند، انجام می شود. هر چشم بصورت جداگانه تست می گردد. چشم پزشک به بیمار آموزش می دهد که روی نقطه ثابت مرکزی چارت تمرکز کند و نگاه ثابتی داشته باشد و در صورت ایجاد هر گونه انحرافی در چارت آن را گزارش کند. در بیمارانی که ریسک ابتلا به AMD را دارند ممکن است دربرخی از دایره ها محو شوند یا اینکه خطوط آن ها به هم بریزد. بیمارانی که دچار دژنراسیون ماکولا در اثر بالا رفتن سن شده اند، در منزل از چارت گرید امسلراستفاده می کنند این بیماران اشتیاق پیدا می کنند که به صورت منظم بینایی خود را با این چارت امتحان کنند این کار عموما بصورت روزانه انجام می شود و در صورت بروز ایجاد اختلال در این تست باید به مشکلات مربوط به پیدایش AMD در لایه مشیمیه توجه کنید.

آنژیوگرام فلورسنت:

این تست حتما لازم است با تشخیص و در حضور پزشک انجام شود به گونه ای است که یک رنگ فلورسنت به بازو بیمارتزریق می شود و هنگام عبور رنگ از عروق خونی چشم عکس گرفته می‌شود،که میتواند در مشخص شدن وجود نشتی ها در بیماری AMD از طریق رگ ها مشخص می گردد،که این نشتی در نوع وخیم و پیشرفته دژنراسیون ماکولا یا AMD دیده می‌شود.لازم به ذکر است که به ندرت مشاهده شده است تزریق ماده رنگی می تواند باعث بروز عوارضی مانند حالت تهوع یا انواع واکنش های مشابه آلرژی شدید شود.

همدوسی اپتیکی یا (OCT) چیست؟

قطعا دتا به حال ر زمینه سونوگرافی که از انواع اشعه ها و انواع امواج صوتی ؛ برای تصویر برداری از بافت های زنده استفاده می کند، شنیده اید.OCT نیز مشابه سونوگرافی می باشد با این تفاوت که از امواج نوری به جای امواج صوتی استفاده می کنند که می تواند تصاویر با کیفیت بالا از هر بافتی که نور در آن نفوذ می‌کند مانند چشم عکس برداری کند.پس از گشاد شدن چشم ها، چشم پزشک از شما میخواهد که چانه تان را در قسمت لنز قرار داده و سر را به مدت چند ثانیه، تا زمان گرفته شدن عکس ثابت نگه دارید و خیر شوید، OCT پرتوهای نوری بدون درد هستند.

در زمان تست چشم پزشک در جستجوی Drusen که شامل رسوبات زرد رنگ در زیر شبکه قرار دارد است، درافراد ریسک ابتلا به AMD طی فرایند طبیعی افزایش سنDrusen های کوچکی در چشم تشکیل می‌شوند. وجود Drusen میتواند در اندازه های متوسط تا بزرگ باشد که بدون شک می تواند نشانگر AMD باشد. از سایر علامت های AMD وجود تغییرات در رنگ دانه های زیر شبکه است.علاوه بر سلول های رنگ دانه ای در عنبیه که قسمت رنگی چشم است؛ سلول های رنگ دانه دار زیرشبکه نیز وجود دارند. اگر این سلول ها از بین بروند و رنگ دانه های داخل شان را آزاد کنند چشم پزشک توده های تیره از رنگ دانه های آزاد شده و در نهایت نواحی کمرنگ‌ تر مشاهده می کند.

دژنراسیون ماکولا شامل چه مراحلی است؟

AMD دارای ۳ مرحله است که با توجه به اندازه و تعداد Drusen های زیر شبکیه در نظر گرفته می شوند. ممکن است که AMD درافراد فقط در یک چشم باشد یا مرحله AMD در یک چشم متفاوت تر از یک چشم دیگر باشد.

مرحله اولیه :

AMD اولیه با وجود Drusen هایی با اندازه متوسط که قطر آن چیزی در حدود قطر متوسط تار مو انسان دارند، تشخیص داده می‌شود

مرحله میانی:

افراد با ریسک ابتلا به AMD میانی عموما دارای Drusen های بزرگ یا تغییرات رنگ دانه ای در شبکیه یا هر دو می باشند این تغییرات فقط حین معاینه چشم توسط پزشک تشخیص داده می شوند. AMD میانی به ندرت می تواند باعث از دست دادن بینایی می شود، ولی در بسیاری موارد افراد فاقد هرگونه علامت هستند.

مرحله نهایی:

افراد با وجود AMD در مرحله نهایی علاوه بر داشتن Drusen، به علت آسیب رسیدن به لکه زرد بینایی خود را نیز ممکن است از دست بدهند.

۲ نوع AMD در مرحله نهایی وجود دارد:

در نوع آتروفی جغرافیایی که AMD خشک نیز نامیده می‌شود با گذشت زمان سلول‌های حساس به نور لکه زرد که اطلاعات و تصاویر بینایی را به مغز هدایت می‌کند و بافت حمایتگر زیر لکه زرد دچار تخریب می‌شوند. این تغییرات منجر به از دست دادن بینایی می‌گردند. در AMD نئو‌واسکولارکه به AMD مرطوب نیز نامیده می‌شود عروق خونی غیر طبیعی که در برخی از افراد در زیر شبکیه رشد می‌کند نئو‌واسکولار به معنای رگ جدید می باشد. مایع و خون از این عروق نشت می کنند که می‌تواند باعث به تورم و آسیب رسیدن به لکه زرد شود. برخلاف آتروفی جغرافیایی که با گذشت زمان ایجاد می‌شود،در نئو‌واسکولار آسیب می تواند سریع و شدید تر باشد.ممکن است که در یک چشم آتروفی جغرافیایی و AMDنئو‌واسکولار با هم وجود داشته باشد، که هر کدام از این ها ممکن است در ابتدا رخ دهند.

AMD در مرحله اولیه نیز دارای یک سری علائم است، بنابراین معاینه و بررسی منظم چشم حائز اهمیت می باشد.اگر به علت های مختلفی از قبیل سن، سابقه خانوادگی، لایف استایل یا ترکیبی از این موارد در خطر ابتلا به AMD هستید، بررسی و معاینه را تا زمان پدیدار شدن تغییرات دید به تاخیر نیندازید.تمامی افراد دارای AMD اولیه به نوع نهایی مبتلا نمی شوند. ۵ درصد افرادی که دارای AMD اولیه در یک چشم هستند و چشم دیگر شان سالم است، در ۱۰ سال آینده دچار AMD پیشرفته می شوند.حدود ۱۴ درصد افرادی که دارای AMD اولیه در هر دو چشم هستند، پس از ۱۰ سال دچار AMD نهایی در حداقل یکی از چشم‌ها خواهند شد. یکسری اقداماتی جهت کم کردن احتمال از دست دادن بینایی در AMD نهایی وجود دارد.

در صورت داشتن AMD نهایی در یک چشم، ممکن است متوجه تغییر در دید کلی خود نشوید، به دلیل دید واضح چشم دیگر می توانید همچنان قادر به رانندگی، خواندن و دیدن جزئیات ظریف باشید. با این حال AMD نهایی در یک چشم به معنای افزایش خطر ایجاد AMD نهایی در چشم دیگر است.در صورتی که متوجه تاری دید یا دید نامنظم شدید، حتی در صورتی که این تغییرات تاثیر چندانی بر روی زندگی روزانه تان نداشته باشند نیز با یک چشم پزشک مشورت نمایید.

اولیه:در حال حاضر هیچ درمانی برای AMD اولیه که در اغلب افراد بدون علامت و بدون از دست دادن بینایی می باشد، وجود ندارد.احتمالاً چشم پزشک‌تان توصیه کند که حداقل سالی یک بار تحت معاینه چشم گشاد شده قرار بگیرید. این معاینه به تعیین اینکه آیا بیماری در حال پیشرفت است یا خیر کمک می نماید.

AMD میانی و نهایی

محققان در سازمان سلامت چشمی تأثیر مصرف مکمل‌های غذایی در حفاظت علیه AMD را در مطالعات بیماری‌های چشمی وابسته به سن(AREDS ) و (AREDS2 ) مورد بررسی قرار دادند.آنها به این نتیجه رسیدند که مصرف ویتامین ها و مواد معدنی خاص با دوز بالا می‌تواند باعث کم کردن سرعت پیشرفت بیماری در افراد دارای AMD میانی و افراد دارای AMD نهایی در یک چشم شود. اولین آزمون AREDS نشان داد که ترکیبی از ویتامین c ،ویتامین e ،بتاکاروتن، روی و مس می تواند ریسک AMD نهایی را ۲۵ درصد کاهش دهد. آزمونAREDS2 تاثیر افزودن لوتئین و زیگزانتین و اسیدهای چرب امگا ۳ را به فرمول بالا مورد بررسی قرار داد. اسیدهای چرب امگا ۳ به وفور در روغن ماهی یافت می شوند. لوتئین و زیگزانتین و بتاکاروتن همگی متعلق به یک خانواده‌ از ویتامین‌ها هستند و در سبزیجات سبز رنگ برگی به فراوانی وجود دارند.

آزمون AREDS2 دریافت که افزودن لوتئین ،زیگزانتین یا امگا ۳ به فرمول اولیه که دارای بتاکاروتن بود تاثیر چندانی در ریسک AMD نهایی ندارد. گرچه آزمون همچنین نشان داد که جایگزین کردن بتاکاروتن با ترکیب ۵ به یک لوتئین و زیگزانتین می‌تواند باعث کاهش بیشتر خطر ابتلا به AMD نهایی شود. علاوه بر این در حالیکه بتاکاروتن با افزایش ریسک ابتلا به سرطان ریه در افراد سیگاری و سیگاری های ترک کرده همراه است،لوتئین و زآگزانتین صرف نظر از سیگاری بودن یا نبودن بی خطر می باشند.