جراحی چشم
جراحی چشم به ۴ روش انجام می شود
۱-عمل PRK نوعی از جراحی عیوب انکساری نزدیک بینی , دوربینی و آستیگماتیسم است. PRK اولین نوع از عمل جراحی لیزر چشم برای تصحیح بینایی است و قبل از روش لیزیک محبوبیت داشت.
اگرچه دوره ی بهبود PRK کمی بیشتر ازعمل جراحی لیزیک چشم طول می کشد، اما هنوز هم انجام آن معمول است و مزایای آن برای برخی از بیماران بیشتر از لیزیک است. مانند لیزیک و انواع دیگر جراحی های لیزر چشم، PRK با تغییر شکل قرنیه با استفاده از لیزر رادیواکتیو کار می کند و اجازه می دهد نور برای تمرکز روی شبکیه و ایجاد دیدی واضح وارد چشم شود.
تفاوت اصلی بین PRK و لیزیک این است که در عمل جراحی لیزیک فلپی نازک و لولایی روی قرنیه برای دسترسی به منطقه درمان ایجاد می شود، در حالی که در PRK تمام لایه مخاطی قرنیه جهت افشای منطقه حذف می شود و فلپی ایجاد نمی شود.
برای هر دو PRK و لیزیک، لیزر رادیواکتیو لایه استرومای قرنیه را برای اصلاح عیب انکساری می شکافد. نوعی از PRK بنام LASEK )لازک) نیز موجود است که به جای از بین بردن لایه بیرونی اپیتلیال قرنیه با استفاده از PRK، لایه مخاطی را با استفاده از یک ابزار جراحی به نام مته حفاری بر می دارد .در طول عمل از آن محافظت می شود و در پایان مجددا روی سطح چشم جایگزین می گردد.
LASEK به خاطر دوره ی بهبودی طولانی تر محبوبیتش نسبت به PRK کمتر است. زیرا در LASEK ترمیم شدن لایه ی اپیتلیال برداشته شده بیشتر از رشد یک اپیتلیال جدید در PRK طول می کشد . نتایج نهایی جراحی PRK قابل مقایسه با نتایج لیزیک است، اما بهبود PRK اولیه کندتر است زیرا چند روز طول می کشد که سلول های اپی تلیالی جدید تولید شوند و پوشش سطح چشم را پوشش دهند. و نیز احتمال خطرعفونت چشم و تاری دید در چند روز اول بعد از عمل جراحی PRK وجود دارد.
بیماران لیزیک معمولا ناراحتی کمتری دارند و بینایی انها سریعتر تثبیت می شود، در حالی که بهبود بینایی با PRK تدریجی است و نتیجه نهایی می تواند چند هفته طول بکشد. با این حال، PRK چند مزیت ویژه نیز دارد. مزیت ویژه ی PRK این است که در صورتی که قرنیه برای لیزیک بیش از حد نازک باشد و یا اگر قبلا لیزیک انجام داده باشید و بنابراین قرنیه ی نازکتری داشته باشید عوارض فلپ کمتر خواهد بود و خطر از بین بردن بیش از حد قرنیه با لیزر رادیواکتیو کاهش می یابد.
مزایا و معایب PRK مزایا عمق کمتر درمان لیزری نسبت به لیزیک مناسب برای بیماران مبتلا به قرنیه نازک بدون خطر عوارض فلپ قرنیه کمتر بودن خطر کاهش ضخامت قرنیه معایب بهبود کندتر نسبت به لیزیک رسیدن به دیدی واضح زمان بیشتری می برد. افزایش خطر عفونت ، التهاب و تاری دید، پس از عمل جراحی ناراحتی چشم در بهبودی اولیه PRK، در مقایسه با بهبود پس از عمل جراحی لیزیک بیشتر است.
PRK چگونه انجام می شود؟
اول، جراح چشم بخش مرکزی از اپیتلیوم قرنیه را با استفاده از دستگاه سنباده یا ابزار جراحی بلانت برمیدارد . در مرحله بعد، یک لیزر رادیواکتیو مورد استفاده قرار گیرد تا به دقت انحنای سطح قرنیه را تغییر شکل دهد. این کامپیوتر فوق تخصصی لیزری , پالس های نور ماوراء بنفشی ساتع می کند که مقادیر میکروسکوپی از بافت را در یک الگوی دقیق بر میدارد..
سپس یک لنز تماسی نرم (پانسمان) برای محافظت از چشم روی قرنیه قرار می گیرد . پس از آنکه لنز پانسمان توسط چشم پزشک برداشته شد سلول های اپیتلیالی به طور معمول در طول پنج روز احیا می شوند. چه انتظاراتی از جراحی PRK میتوان داشت قبل ازعمل : ابتدا باید یک جراح چشم با تجربه در جراحی PRK را انتخاب کنید. بعد از آن تحت یک معاینه چشم کامل قرار می گیرید تا اطمینان حاصل شود که این نوع عمل برای شما مناسب است . این ارزیابی شامل اندازه گیری: اندازه مردمک چشم. ارزیابی رطوبت چشم جهت تشخیص خطر ابتلا به خشکی چشم پس از عمل جراحی لیزر و درمان آن. انحنای قرنیه، با استفاده از یک دستگاه نقشه برداری قرنیه به دقت اندازه گیری می شود. ضخامت قرنیه چشم پزشک سلامت عمومی و سابقه ی پزشکی شما را بررسی خواهد کرد و از داروهایی که احیانا مصرف می کنید مطلع می شود تا تشخیص دهد ایا این عمل برای شما مناسب هست یا خیر .
اگر از لنزهای تماسی استفاده می کنید، ممکن است لازم باشد قبل از آزمایش چشم تا مدتی از آنها استفاده نکنید زیرا لنز می تواند شکل طبیعی قرنیه ی شما را تغییر دهد . ( در این مورد با پزشک خود مشورت کنید). در حالی که لیزیک بیشتر برای عمل جراحی اصلاح بینایی استفاده می شود، PRK ممکن است بهترین روش در شرایط خاص باشد. در طی عمل: عمل چشم PRK یک عمل جراحی سرپایی است. در واقع، عمل جراحی واقعی حداکثر ۱۵ دقیقه طول می کشد .در طول عمل بیدار خواهید بود ، اما جراح چشم ممکن است برای آرامش بیشتر, آرام بخش ملایمی به شما بدهد .
قطره بیحس کننده داخل چشم ریخته میشود، و ابزاری به نام اسپکولوم برای باز نگه داشتن پلک استفاده می گردد. سپس جراح لیزر رادیواکتیو را به داخل چشم شما هدایت کرده و انرا ثابت می کند . از شما خواسته می شود که برای مدتی کوتاه به نور هدف خیره شوید در حالی که جراح از طریق میکروسکوپ پالس نور لیزری را به قرنیه شما می فرستد. انرژی لیزر مقادیر میکروسکوپی از بافت ها را بر میدارد وشکل قرنیه را تغییر می دهد. اکثر مردم هیچ دردی حس نمی کنند، هر چند ممکن است کمی فشار روی چشم خود احساس کنید .
جراح کنترل کاملی روی لیزر دارد و می تواند هر زمان که مایل بود انرا خاموش کند. PRK روی هر چشم به طور جداگانه انجام می شود .که هر پروسه حدود ۵ دقیقه زمان می برد. برخی از بیماران هر دو چشم را در یک روز عمل می کنند و عده ای نیز جراحی چشم دوم خود را به یک یا دو هفته بعد موکول می کنند. سپس جراح روی قرنیه درمان شده یک لنز تماسی( پانسمان) قرار می دهد. در عرض چند روز، سلول های اپی تلیالی احیا شده و پانسمان تماسی برداشته می شود. بلافاصله پس از عمل: بلافاصله بعد از عمل جراحی از شما خواسته می شودکه برای یک زمان کوتاه(یک یا دو ساعت) استراحت کنید.
و پس از آن می توانید به خانه برگردید.(از رانندگی اجتناب کنید) جراح آنتی بیوتیک های موضعی و داروهای ضد التهاب و ضد درد برای کاهش ناراحتی بعد از عمل, به حداقل رساندن هر گونه تورم و تسریع بهبودی تجویز خواهد کرد.
مانند هر عمل جراحی دیگری ، ضروری است که دستورالعمل های پزشک خود را برای رسیدن به نتایج مطلوب با دقت انجام دهید. ویزیت های مکرر جهت پیگیری روند درمان توسط پزشک در چند هفته ی آتی الزامی است. دوره ی بهبودی جراحی PRK بیشتر از عمل جراحی لیزیک طول می کشد. ممکن است چند روز یا چند هفته و یا حتی بیشتر زمان ببرد تا بینایی تان اصلاح و تثبیت شود .اکثر بیماران PRK معمولا می تواند یک تا سه هفته بعد از عمل جراحی رانندگی کنند، اما ممکن است سه تا شش ماه طول بکشد تا دیدتان واضح و ثابت شود. نتایج بلند مدت PRK عمل جراحی لیزر چشم PRK از سال ۱۹۹۵ در ایالات متحده انجام می شده و میزان موفقیت بسیار بالا داشته است. نتایج PRK و لیزیک مشابه هستند. اکثر مردم پس از عمل جراحی دید ۲۰/۲۰ داشته اند. برخی از بیماران ممکن است باز هم نیاز به عینک زدن یا استفاده از لنز های تماسی داشته باشند ، اما شماره ی عینک انها بسیار کمتر از قبل خواهد بود. پس از عمل PRK و لیزیک عوارض بسیار نادر است و شامل عفونت وحساسیت به نور(خصوصا هنگام رانندگی در شب) می باشد. پس از PRKبعید است، که احتیاج به تکرارعمل جراحی داشته باشید.هرچند ممکن است پس از عمل PRK در دهه ی ۴۰ به بعد زندگی به عینک مطالعه نیاز باشد که دلیلش کاهش دید نزدیک است که به سن مربوط می شود و پیرچشمی نام دارد .
FDA هم اکنون در حال نظارت بر مطالعات بالینی برای جراحی دائمی پیر چشمی است. در حالی که لیزیک تا حد زیادی محبوب ترین روش لیزر چشم محسوب می شود، ولی قضاوت در مورد اینکه لیزیک و یا PRK برای شما مناسب تر است را به چشم پزشک خود واگذار کنید.
۲-روش لیزیک لیزیک یک اقدام جراحی است که می تواند وابستگی فرد به عینک یا لنز تماسی را کاهش دهد. این روش برای همیشه شکل قرنیه (لایه شفاف ظریف جلوی قرنیه) را عوض می کند. برای دید خوب، قرنیه چشم و لنز باید اشعه های نورانی را به طرز مناسب خم کنند(انکسار)، طوری که تصاویر روی شبکیه متمرکز شوند.
اگر اشعه های نور به درستی روی شبکیه متمرکز نشوند، تصاویری که می بینید تار خواهند بود. این تاری به نام “عیب انکساری” شناخته می شود. این مساله به واسطه ی شکل نامناسب چشم، قرنیه یا لنز ایجاد می شود. لیزیک از اشعه لیزر اگزومر(لیزر فرابنفش) برای برداشتن دقیق بافت قرنیه به منظور اصلاح شکل و تمرکز بهتر آن استفاده می کند.
جراحی لیزیک چشم بیشتر برای افراد دچار نزدیک بینی (میوپ) به کار می رود، به این معنی که این افراد فقط اجسام نزدیک را می بینند؛ هر چیز دور تار می باشد. توصیف معاینه کامل چشم قبل از جراحی به منظور اطمینان از سلامت چشم ها انجام می گیرد. وقتی این کار انجام شد، پزشک انحنای قرنیه و اندازه و موقعیت مردمک ها، شکل چشم ها (برای اطمینان از عدم وجود اشکالاتی که مانع عمل لیزیک به عنوان یک اقدام درمانی شود) و ضخامت قرنیه (برای اطمینان از وجود بافت کافی پس از برش و تغییر شکل قرنیه) را اندازه می گیرد. یک رضایت نامه قبل از عمل لازم است تا اطلاعاتی در مورد خطرات، منافع، روش های جایگزین و عوارض احتمالی ارائه کند. لیزیک یک جراحی سرپایی است و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای هر چشم وقت می برد. بی حسی فقط به صورت یک قطره چشمی که سطح چشم را بی حس می کند، می باشد.
جراحی در حالت بیداری مریض انجام می شود. جراحی لیزیک چشم عمل لیزیک ممکن است در یک جلسه بر روی یک یا هر دو چشم انجام شود. حین لیزیک یک چاقوی مخصوص(میکروکراتوم) برای برش یک فلاپ متصل به بافت قرنیه به خارج کره ی چشم به کار می رود. فلاپ کنار زده می شود و لیزر مخصوص برای تغییر شکل قرنیه زیرین استفاده می شود. تخمین مقدار بافتی که باید توسط لیزر برداشته شود به مرور مشخص می شود. وقتی شکل دهی صورت گرفت، جراح فلاپ را برگردانده و محکم می کند. بخیه لازم نیست. یک پوشش چشمی برای حفاظت فلاپ و جلوگیری از مالیدن یا فشار به چشم تا وقتی که بهبودی حاصل شود روی چشم قرار داده می شود.
موارد کاربرد لیزیک بیشتر اوقات برای افرادی به کار می رود که برای نزدیک بینی از عینک یا لنز استفاده می کنند. گاهی هم برای تصحیح دور بینی به کار می رود. ممکن است آستیگماتیسم را هم تصحیح کند. سازمان دارو و غذا (FDA) لیزر اگزومر را برای تصحیح نزدیک بینی تا ۱۲- دیوپتر با ۴- دیوپتر آستیگمات و برای تصحیح دوربینی از ۱+ تا ۶+ با ۱ دیوپتر آستیگمات را تأیید کرده است. (دیوپتر، معیار سنجش عیب انکساری است. دیوپتر منفی به منزله نزدیک بینی و دیوپتر مثبت به منزله دور بینی است.) سازمان دارو و غذا(FDA) با همکاری انجمن چشم پزشکی آمریکا، موارد زیر را برای لیزیک مناسب می داند: * باید حداقل ۱۸ ساله باشید(برای برخی لیزرها ۲۱)، زیرا دید افراد زیر ۱۸ سال معمولاً تغییر می کند.
یک استثنا درکودکان کوچک با یک چشم خیلی نزدیک بین و یک چشم طبیعی است. استفاده لیزیک در درمان چشم خیلی نزدیک بین ممکن است از تنبلی چشم جلوگیری کند. * نباید حامله یا شیرده باشید، زیرا این وضعیت می تواند میزان انکسار اندازه گیری شده ی چشم را تغییر دهد. * نباید برخی داروها مثل آکوتان یا پردنیزولون خوراکی مصرف کنید. * چشمان تان باید سالم و شماره عینک تان ثابت باشد. اگر نزدیک بین هستید، باید عمل لیزیک را تا زمان ثابت شدن شماره چشم تان به تأخیر بیندازید زیرا نزدیک بینی ممکن است در برخی بیماران تا اواسط یا حتی اواخر دهه ی ۲۰ زیاد شود. * سلامت عمومی شما باید خوب باشد.
لیزیک در بیماران مبتلا به دیابت، روماتیسم مفصلی، لوپوس، گلوکوم، عفونت های هرپس چشم یا کاتاراکت توصیه نمی شود. باید این مسائل را با پزشک تان در میان بگذارید. عینک * منافع و مضرات آن را بسنجید. اگر از داشتن عینک یا لنز راضی هستید، ممکن است بخواهید آن ها را بر جراحی مقدم بدارید. * انتظارات خود را از جراحی بدانید. آیا این انتظارات منطقی هستند؟ *برای بیماران مبتلا به پیر چشمی، لیزیک تصحیح کننده ی عیب انکساری نیست زیرا یک چشم هر دو فاصله دور و نزدیک را می بیند. با وجود این لیزیک را می توان برای تصحیح یک چشم برای دور و دیگری برای نزدیک به کار برد. اگر بتوانید این شکل تصحیح را به کار برید، ممکن است نیاز شما برای عینک مطالعه کمتر باشد. در برخی مواقع، تنها جراحی یک چشم لازم است.
اگر تصمیم به این کار داشتید، در مورد جنبه های مثبت و منفی آن از پزشک تان سؤال کنید. خطرات درمان بیش از حد یا کمتر از معمول ممکن است رخ دهد که به جراحی دیگر، لنز تماسی یا عینک نیاز باشد.
سایر عوارض که در زیر آمده است بسیار نادر هستند:
* عینک مطالعه ممکن است همچنان بعد از عمل لازم باشد.
* برخی بیماران گرچه ممکن است بعد از عمل لیزیک نسبت به قبل از آن بدون عینک بهتر باشند، ولی ممکن است برای دید خوب همچنان به عینک نیاز داشته باشند.
* اشکالاتی در دید شب یا اشکالات بینایی مثل نور زیاد
* اختلالاتی به صورت کاهش دقت تمایز و حتی با دید ۱۰/۱۰ اشیاء ممکن است تار یا قهوه ای به نظر برسند.
* اسکار قرنیه، انحراف دائم قرنیه و ناتوانی در مصرف لنزهای تماسی
* کوری دائم خونریزی داخل چشم
* مناطق قرمز یا صورتی در منطقه سفید چشم
* عواض مربوط به فلاپ
* حساسیت به نور
* خشکی چشم
* خراشیدگی چشم
* کاهش فاصله دید در ارتفاعات
* عفونت قرنیه
* از دست دادن دید، عدم دید کافی حتی با عینک یا لنز نسبت به قبل از جراحی پیش آگهی بعد از عمل بلافاصله بعد از عمل ممکن است حالت سوزش، خارش یا احساس جسم خارجی در چشم وجود داشته باشد.
ممکن است احساس ناراحتی خفیف وجود داشته باشد که پزشک برای آن مسکن خفیف تجویز می کند. بسیار مهم است که چشم بعد از عمل لیزیک مالش داده نشود تا فلاپ دچار جابجایی یا حرکت نشود. در روز عمل، دید، تار یا مثل مه می ماند ولی روز بعد تاری بهبود می یابد. اگر درد شدید رخ دهد یا هر یک از علائم قبل از موعد پیگیری ( ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از جراحی) بدتر شوند پزشک باید سریعاً با خبر شود. در اولین ویزیت پزشک پس از جراحی، محافظ چشم برداشته می شود و پزشک چشم تان را معاینه و دیدتان را بررسی می کند. ممکن است برای پیشگیری از عفونت، قطره چشمی دریافت کنید. برای ایمنی تا زمان بهبود کامل دید از رانندگی خودداری کنید. سایر مواردی که باید از آن ها پرهیز شود شامل شنا، حمام داغ، جکوزی، ورزش هایی که در آن ها تماس بدنی وجود دارد، محلول های طبی، کرم ها و مواد آرایشی چشم برای ۲ تا ۴ هفته پس از جراحی می باشد. پزشک دستورات لازم را به شما خواهد داد. دوره ی نقاهت ممکن است پس از جراحی ۳ تا ۶ ماه طول بکشد تا دید به حالت پایدار برسد. * شایع ترین عوارض پس از عمل لیزیک شامل برق زدگی، هاله نور و اشکال در دید شب است. این مسائل اغلب ظرف ۶ ماه بر طرف می شوند ولی در صد کمی از بیماران ممکن است با برق زدگی مشکل داشته باشند. * گاهی جراحی دیگری ممکن است برای بهبود کامل دید لازم باشد. این جراحی های مجدد به نام “جراحی ترفیعی ” نامیده می شوند. با وجودی که فاصله دید ممکن است با جراحی ترمیمی بهتر شود ولی سایر علائم مثل برق زدگی ممکن است تغییر نکنند. * انجمن چشم پزشکی (AAO) گزارش کرده است که تقریباً از پانصد هزار آمریکایی که در سال ۱۹۹۹ عمل لیزیک داشته اند،۷۰ درصد بعد از عمل دارای دید ۱۰/۱۰ بوده اند. * اگر فاصله دید شما با لیزیک تصحیح شود، احتمال دارد حوالی سن ۴۵ برای خواندن به عینک نیاز داشته باشید. * اثرات لیزیک پس از گذشت ۵ سال از جراحی در دست بررسی است.
۳-روش فمتولیزیک فمتولیزیک یکی از جدیدترین روش های اصلاح نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. لیزر فمتوسکند کاربردهای متنوعی در چشم‌پزشکی دارد که شامل ایجاد انواع برش های قرنیه و لنز، درمان گلوکوم (آب‌سیاه) و بیماری های رتین (شبکیه) میشود. در حال حاضر رایج ترین کاربرد آن مربوط به برش قرنیه در طی لیزیک است که میتوان آن را فرم برتر لیزیک دانست. لیزر فمتوسکند تحولی عظیم در فن‌آوری برش مواد محسوب میشود. هر پالس مادون قرمز لیزر فمتوسکند فقط چند فمتوثانیه (۱۵-۱۰ ثانیه) است و به همین دلیل فرصتی برای آسیب به مناطق جانبی ندارد.
دستگاه‌های لیزر فمتوسکند به نرم‌افزارهایی مجهز هستند که به وسیله آنها میتوان تعداد، اندازه، مقدار انرژی و فرکانس پالس‌های تابیده شده را تنظیم نمود. با استفاده از این نرم‌افزار می توان محل دقیق تابش پالس ها از نظر عمق و وسعت مورد نظر را نیز تعیین نمود. بنابراین هنگام استفاده از لیزر فمتوسکند در برش قرنیه، انرژی لیزر دقیقاً در یک نقطه مشخص در سطح و یا عمق قرنیه متمرکز میشود. هر پالس باعث ایجاد یک حباب میکروسکوپی میشود که بافت قرنیه اطراف خود را از هم جدا می‌کند. به این پدیده “Photodisruption” می‌گویند. با کنار هم قرار دادن هزاران حباب، میتوان یک برش بسیار ظریف در بافت قرنیه ایجاد کرد.
۴-روش لازک روش LASEK نوع تغییر یافته PRK می باشد. در روش LASEK چشم پزشک از یک محلول الکلی جهت برداشت لایه اپی تلیوم قرنیه استفاده می کند. سپس لیزر اکسایمر بر روی قرنیه تابیده می شود و مجدداً لایه اپی تلیوم در محل اولیه قرار می گیرد. این روش در حال حاضر طرفداران کمتری دارد و عملاً PRK جایگزین آن شده است.
منبع : صدا و سیما
