آمبلوپی یا تنبلی چشم چیست؟
زمانی که پروسه رشد در کودک در یک چشم یا هر دو چشم به درستی رشد نکند آمبلوپی یا تنبلی چشم رخ می دهد .
بینایی کودک در چند سال اول زندگی او توسعه و شکل می گیرد. از این رو ضروری است که تشخیص و درمان آمبلیوپی در اسرع وقت انجام گیرد. در غیر این صورت، در یک کودک مبتلا به آمبلیوپی چشم ، رشد بینایی به درستی انجام نمی گیرد.
علت تنبلی چشم چیست؟
آمبلوپی می تواند از دیگر مشکلات چشم و بینایی ناشی شده باشد. در اینجا برخی از عواملی که ممکن است باعث ایجاد تنبلی چشم در کودک شود نام برده می شود.
انحراف چشم
انحراف چشم زمانی است که چشمها در دو جهت مختلف قرار دارند.جهت یک چشم ممکن است به طور مستقیم رو به جلو باشد در حالی که چشم دیگر به در جهت دیگری مثلا بالا ، پایین ، چپ یا راست باشد. برای جلوگیری از دوگانگی در دیدن اشیاء، مغز کودک ممکن است تصویر را از چشمی که مستقیم به جلو متمرکز نشده است نادیده بگیرد. اما این عمل می تواند این چشم را از رشد مناسب باز دارد.
خطاهای انکساری
داشتن یک خطای انکساری به معنای نزدیک بین بودن، دوربینی یا داشتن آستیگماتیسم است. هر دو چشم کودک ممکن است خطای انکساری داشته باشد اما ممکن است که در یک چشم وضعیت بدتر باشد، مغز عملا از این چشم استفاده نمی کند اصطلاحا آن را خاموش می کند این سبب می شود آن چشم رشد مناسبی را تجربه نکند. تشخیص در این حالت در کودک می تواند دشوار باشد زیرا دید کودک در هنگام استفاده از هر دو چشم خوب به نظر می رسد .
تاری دید در قسمتی از چشم که به طور معمول باید واضح و شفاف باشد
بعضی از کودکان با وجود آب مروارید دریک چشم متولد می شوند ، در صورتیکه عدسی به طور معمول باید شفاف باشد اما تیره و گرفته باشد این وضعیت سبب می شود که چشم رشد مناسبی پیدا نکند
تشخیص و درمان تنبلی چشم
ممکن است برای کودک فهمیدن این قضیه که دید یکی از چشمان او بهتر از دیگری باشد دشوار باشد. وهمچنین والدین هم متوجه این تفاوت نشود تا زمانی که کودک دچار عیوب انکساری یا انحراف مشخص در چشم شود.
تشخیص تنبلی چشم
چشم پزشکان با بررسی تفاوت کیفیت بینایی در دو چشم آمبلوپی را تشخیص می دهند. برای بررسی بینایی نوزاد یا کودک، چشم پزشک ممکن است یکی از چشم های کودک را بپوشاند و بررسی کند که آن چشم چگونه از یک شی متحرک پیروی می کند. دکتر همچنین ممکن است واکنش کودک زمانی که یک چشم پوشیده شده است بررسی کند. اگر یک چشم دارای آمبلوپی باشد و دیگری پوشانده شود، کودک ممکن است سعی کند تا بالا یا پایین آن شئ را نگاه کند (یعنی درست به خود شی نگاه نکند)، همچنین ممکن است آن چشم را ببندد یا حتی شروع به گریه کردن کند .
چشم پزشک تست های کامل بینایی را انجام می دهد،تا سایر مشکلات چشم که می تواند بر روی بینایی تاثیر بگذارد را تشخیص دهد.
بینایی بد در یک چشم همیشه به این معنی نیست که کودک دارای آمبلوپی است. در بعضی موارد، استفاده از عینک برای اصلاح خطای انکساری در یک چشم می تواند بینایی را بهبود بخشد.
چه زمانی باید بینایی کودک باید تست شود؟
همه کودکان باید تست بینایی را توسط پزشک متخصص اطفال ، پزشک خانواده یا چشم پزشک انجام دهند .این تست در ۴ سالگی یا قبل آن انجام می گیرد. اگر سابقه خانوادگی انحراف چشم ، آب مروارید در دوران کودکی و یا بیماری های جدی چشم وجود داشته باشد، چشمان کودک در همان دوران کودکی باید توسط چشم پزشک معاینه شود
اکثر پزشکان تست بینایی را بخشی از تست پزشکی کودک قرار می دهند. اگر آنها نشانه ای از مشکلات چشم را ببینند، ممکن است کودک را برای آزمایش های بیشتر به چشم پزشک ارجاع دهند.
درمان آمبلوپی یا تنبلی چشم
آملیوپیا را معمولا با ضعیف کردن چشم غالب ،اصلاح می کنند. این کار اغلب با پوشاندن چیزی روی چشم قوی کودک انجام می شود. در برخی موارد، قطره چشم را می توان برای تاری دید در چشم قوی استفاده کرد. همچنین استفاده از عینک هم متداول است.
به طور کلی چند هفته تا چند ماه برای تقویت بینایی در چشم ضعیف زمان لازم است. هنگامی که کودک دارای دید بهتر در این چشم شد، ممکن است چندین سال این درمان ادامه پیدا کند. این به این دلیل است که احتمال دارد که چشم دوباره تضعیف شود. به خاطر داشته باشید معاینه منظم تحت نظر متخصص بینایی ضروری است
چگونگی انتخاب و استفاده از پد چشمی
پوشش چشمی باید راحت باشد، در عین حال هم محکم باقی بماند. همچنین اجازه ندهید که کودک از اطرافگوشه های پد دزدکی نگاه کند. اکثر فروشگاه های دارویی دارای اندازه های مختلف و انواع پد چشمی هستند. پدهای جالب تزئین شده در دسترس هستند . از پد های چشمی سیاه با کیشت پلاستیکی یا کراوات (مانند چشم بند دزدان دریایی) استفاده نکنید. برای یک کودک بسیار آسان است که آنها را خراب کند یا از گوشه های آن نگاه کند. پد را به سادگی بر روی پوست قرار دهید.
اگر کودک شما عینک می زند، پدهایی طراحی شده اند که به شیشه عینک می چسبند. این پد ممکن است برای کودکانی که از قبل تحت درمان بوده اند، مناسب باشد، اما برای کودکانی که به تازه گی شروع به درمان کرده اند، مناسب نیست. این به این دلیل است که پد می تواندبلغزد و از جای خود تکان بخورد و یا کودک ممکن است یاد بگیرد از گوشه های آن نگاه کند. اگر فرزندتان عینک می زند و قبلا هم از پد استفاده نمی کرده بهتر است که پد را مستقیما بر روی چشم قویتر زیر عینک قرار دهید.
مراقب کودک باشید تا پد را از روز چشم بر ندارد
کودکان دوست ندارند چشمان قوی خود را پوشش داشته باشد و یا تار شود. با این حال، شما باید به فرزندتان کمک کنید تا بهترین کار را انجام دهند. در غیر این صورت، درمان کار نخواهد کرد.
سعی کنید تمرکز کودک را از پوشش چشمی اش پرت کنید و یا او را مشغول به چیزی کنید که تمرکز او را جلب کند . برای پوشاندن پد به فرزندتان پاداش دهید.
ممکن است کمی زمان ببرد تا کودک به استفاده از پد چشم عادت کند بعد گذشت زمانی این کار هم رای کودک و هم برای شما آسان تر خواهد شد. به یاد داشته باشید تنها راه برای رشد سالم و داشتن دید نرمال تقویت چشم ضعیف شده می باشد.
اگر کودک خردسال شما پد را از چشم بر می دارد به عنوان آخرین راه دستان او را توسط دستکش یا جوراب بپوشانید.
کودک را در مورد پد آموزش دهید
کودکان پیش دبستانی یا مدرسه ایی ممکن است مایل به پوشیدن پد چشم یا استفاده از قطره چشم نباشند. برای کمک، والدین باید توضیح دهند که این درمانها چگونه میتوانند منجربه بهبود چشم آنها شود. به کودک اطمینان دهید تعداد کودکان زیادی از اینها برای درمان چشم خود استفاده می کنند.
در کودکان بسیار کوچک با قرار دادن پد بر روی عروسک می تواند او را تشویق به این کار کند یا اجازه دهید کودک پد خود را با مداد رنگی یا ماژیک تزئین کند.
نحوه درمان آمبلوپی را به معلم کودک توضیح دهید. از معلم بخواهید تا کودک را در مورد پوشیدن پد به خوبی تعریف کند. کودکان در بازخورد مثبت از معلمان خود تشویق به درمان می شوند.
چیزهایی که باید با درمان پد در نظر گرفته شود:
- در موارد بسیار نادر ممکن است استفاده بیش از حد از پد و یا قطره چشم ، دید در چشم قوی را تحت تاثیر قرار دهد. اطمینان حاصل کنید که به طور منظم به چشم پزشک مراجعه می کنید تا بینایی هر دو چشم تحت نظر باشد.
- پوست در اطراف پد چشم کودک شما می تواند تحریک شود. برای کمک، یک اندازه یا نوع پد دیگر را امتحان کنید و هر روز پد را با زاویه متفاوت قرار دهید.
- در اوائل درمان کودک ممکن است در زمان فعالیت و یا بالا و پایین رفتن از پله نیاز به نظارت شما داشته باشد پس از کودک چشم بر ندارید
روش دیگر در درمان جراحی می باشد که البته در صورت توصیه چشم پزشک در نظر گرفته می شود
منبع سایت آکادمی چشم پزشکی آمریکا
